Google Browser Size, web sitelerinin tarayıcıların ortalama pencere boyutuna göre nasıl bindirildiğini yani ziyaretçilerin siteyi ilk açtıklarında web sitesinin kaçta kaçını ilk anda gördüklerini tespit etmenize olanak sağlayan bir Google Labs görüntüleme aracı.
Pencere bindirme bilgisi Google'un ziyaretçilerinin ortak yani ortalama tarayıcı pencere bindirme oranlarıdır.
Bu araç sitenizin genel olarak ilk ziyaret edildiği anda kaçta kaçının ya da önemli alanlarının ne kadarının ilk anda kullanıcı tarafından algılanıp algılanmadığını göstermesi açısından oldukça faydalıdır.
Uygulamanın adresine gidip hemen sol üstte görülen alana web sitenizin adresini yazın ve sonuçları inceleyin.
Google Labs
Ziyaretçiler Bir Web Sitesinin Açıldığı İlk Anda Kaçta Kaçını Görür
Web Sitelerinizi ve Blog Sayfalarınızı Stiqr ile Görsel Olarak Şenlendirin
Stiqr, tek satırlık bir kod parçasıyla sitelerinize veya blog sayfalarınıza onun tasarımını ve kod yapısını bozmadan online ve görsel olarak resim, yazı, şekil ve widget eklemenizi sağlayan oldukça pratik ve etkili bir araç. Kesinlikle site kod yapısından bağımsız olarak ve sayfanın üzerinde ayrı bir katman olarak çalışıyor.
Yapmanız gereken tek şey web sitenizin kod sayfasında <head> etiketinin hemen üstüne aşağıdaki kodu ekleyiniz;
<*script language="javascript" src="http://ajax.googleapis.com/ajax/libs/jquery/1.3.1/jquery.min.js"><*/script> <*script language="javascript" src="http://www.stiqr.com/sticker/api"><*/script>Not : " * "ları kaldırmayı unutmayın
Ardından değişiklikleri kaydedip ana sayfanızın üzerinde F5 tuşuna bakarak sayfayı Refresh ediniz. Sonra Shift + F2 tuş kombinasyonuna basınız. Açılan pencereye kayıt için mail adresinizi ve ardından bir şifre giriniz.
Onaylama işleminin ardından sayfanızın alt kısmında boylu boyuna beliren siyah panelden istediğiniz değişikliği yapabilirsiniz. Web sitenize Stiqr ile resim eklemek istiyorsanız image menüsüne ve Free Images diyerek var olan resimleri sürüle-bırak tekniği ile sayfada istediğiniz yere getirip bırakınız. Son olarak ta yapmış olduğunuz değişiklikleri kaydetmek için alttaki panelde sağ alt tarafta yer alan "Save Changes" düğmesine basınız. Web sitenizi Stiqr editörü ile her düzenleme gereksinimi duyduğunuzda Shift + F2 tuş kombisyonunu kullanarak şifrenizi girmelisiniz.
Örnek Uygulama :
Önceki hali
Sonraki Hali
CSS Border (Kenar Çizgi) Özellikleri
Border özellikleri kısaca border stili, boyutu ve rengidir.
Border Özellikleri
Varsayılan: Border Yok
Dotted: Noktalı border stili
Dashed: Çizgili border stili
Solid: Sürekli çizgili border stili
Double: Çift ince çizgili border stili
Grove: 3D border stili. Dışa dönük.
Ridge: 3D border stili. Ortalanmış 3d.
İnset: 3D border stili. İçe dönük.
Outset: 3D border stili. Tamamen dışa dönük.
Yukarıdakiler border stilleridir.Peki bunları nasıl kullanırız?
.kenar{ border:dashed 1px #fff; }
Borderin tüm işlevleri yukarıdaki gibi genellikle bir satırda yazılır. Bakıldığında border stili (dashed), boyutu (1px) ve rengi (#FFFFF - Beyaz) yazılmıştır. Ayrıca borderı sadece altta, üstte, sağ ve solda gösterme imkanımız da vardır. Bunda ise border: yazmak yerine
border-top: (Üstte) border-bottom: (Altta) border-right: (Sağda) border-left: (Solda)gibi yazılmaktadır.
CSS 3 ile Oval Köşeler Yaratmak
CSS 3 ile hiç resim kullanmadan düz köşeleri oval hale getirebileceğinizi biliyor muydunuz?
Bu özellik aşağıda ki browser (tarayıcı)'larda çalışmaktadır :
- Mozilla Firefox
- Google Chrome
- Safari
Öncelikle oval köşeler yapmak için iki ayrı kod kullanacağız çünkü firefox ile safari'nin algıladıkları kodlar farklı. ( Chrome ve Safari aynı CSS altyapısını kullandığı için ikisinde bir kodla oval köşeler oluşturabiliyoruz. )
Firefox'ta oval köşeler için aşağıdaki kodu kullanıyoruz:
-moz-border-radius
Chrome ve Safari için ise:
-webkit-border-radius
Bunlar px ( pixel ) cinsinden değerler alırlar. ( Radius değeri px cinsinden olur )
Örnek:
-moz-border-radius: 5px; -webkit-border-radius: 5px;
Tabi isterseniz her köşe için tek tek değerler atayabilirsiniz. 4 köşe için ayrı ayrı kodu kullanmak isterseniz:
-moz-border-radius-topleft / -webkit-border-top-left-radius -moz-border-radius-topright / -webkit-border-top-right-radius -moz-border-radius-bottomleft / -webkit-border-bottom-left-radius -moz-border-radius-bottomright / -webkit-border-bottom-right-radius
Yukarıdaki kodları çok az İngilizce biliyorsanız anlayabilirsiniz ama yinede Türkçe karşılıklarını verelim:
- top: üst
- bottom: alt
- left: sol
- right: sağ
Örneğin sadece üst köşeleri yuvarlatmak istiyorsanız. Oda şöyle oluyor;
-moz-border-radius-topleft: 10px; -moz-border-radius-topright:10px; -webkit-border-top-left-radius:10px; -webkit-border-top-right-radius:10px;
CSS'de Background (Arkaplan) Özellikleri
CSS'de arkaplan özellikleri web sitelerinin vazçgeçilmezidir.
Background özelliklerinde 2 yol izleyeceğiz:
- Birincisi arka plana resim vermek.
- İkincisi arka plana renk vermek.
Arka plana resim vermek için;
body{ background:url(Resim_url.png); }
Arka plana resim verdik fakat bazı durumlar da resimin tekrar etmesi veya etmemesi gerekebilir. Bunun için background özelliklerini bilmemiz gerekmektedir.
background-color : Arkaplanın
background-image : Arkaplan için bir
background-repeat : Resmin bütün zemine yayılmasını sağlar.
repeat-x : Resmin sol-üstten sağ-üste doğru yayılmasını sağlar.
repeat-y : Resmin sol-üstten sol-alta doğru yayılmasını sağlar.
no-repeat: Resmin yayılmadan orjinal boyutuyla görünmesini sağlar.
background-attachment: Zemindeki resmin , sayfa kaydırma çubuğuyla hareket ettirildiğindeki durumunu belirler.
scroll : Sayfa hareket ettirildiğinde zeminin de kaymasını sağlar.
fixed: Sayfa kaydırılsa da zeminin sabit kalmasını sağlar.
background-position: Zemindeki resmin istenilen şekilde yerleştirilmesini sağlar.
body{ background:#000 url(Resim_url.png); background-repeat:fixed; }
gibi background özelliklerini kullanabiliriz. Arka plana resim değil de yanlızca renk vermek istiyorsanız;
body{ background: #000; }
Sunucuda Yüklü Bileşenleri Görme (ASP)
IIS sunucusundaki yüklü olan bileşenleri görmek için aşağıdaki kodu çalıştırmanız yeterli olucaktır.
<% Dim rtyBilesenler(68) rtyBilesenler(1) = "ADODB.Command" rtyBilesenler(2) = "ADODB.Connection" rtyBilesenler(3) = "ADODB.Recordset" rtyBilesenler(4) = "ADODB.Stream" rtyBilesenler(5) = "ADOX.Catalog" rtyBilesenler(6) = "AspDNS.Lookup" rtyBilesenler(7) = "ASPExec.Execute" rtyBilesenler(8) = "AspHTTP.Conn" rtyBilesenler(9) = "AspImage.Image" rtyBilesenler(10) = "AspMX.Lookup" rtyBilesenler(11) = "AspNNTP.Conn" rtyBilesenler(12) = "AspPing.Conn" rtyBilesenler(13) = "AspSock.Conn" rtyBilesenler(14) = "CDO.MESSAGE" rtyBilesenler(15) = "CDONTS.NewMail" rtyBilesenler(16) = "Dundas.Mailer" rtyBilesenler(17) = "Dundas.PieChartServer" rtyBilesenler(18) = "Dundas.PieChartServer.2" rtyBilesenler(19) = "Dundas.Upload" rtyBilesenler(20) = "Dundas.Upload.2" rtyBilesenler(21) = "Dundas.UploadProgress" rtyBilesenler(22) = "ECHOCom.Echo" rtyBilesenler(23) = "GuidMakr.GUID" rtyBilesenler(24) = "ImgSize.Check" rtyBilesenler(25) = "ixsso.Query" rtyBilesenler(26) = "ixsso.Util" rtyBilesenler(27) = "JMAil.Message" rtyBilesenler(28) = "JMail.POP3" rtyBilesenler(29) = "JMail.SMTPMail" rtyBilesenler(30) = "JRO.JetEngine" rtyBilesenler(31) = "Microsoft.DiskQuota.1" rtyBilesenler(32) = "microsoft.XMLDOM" rtyBilesenler(33) = "Microsoft.XMLHTTP" rtyBilesenler(34) = "MSWC.AdRotator" rtyBilesenler(35) = "MSWC.BrowserType" rtyBilesenler(36) = "MSWC.ContentRotator" rtyBilesenler(37) = "MSWC.Counters" rtyBilesenler(38) = "MSWC.IISLog" rtyBilesenler(39) = "MSWC.MyInfo" rtyBilesenler(40) = "MSWC.MyInfo" rtyBilesenler(41) = "MSWC.NextLink" rtyBilesenler(42) = "MSWC.PageCounter" rtyBilesenler(43) = "MSWC.PermissionChecker" rtyBilesenler(44) = "MSWC.Status" rtyBilesenler(45) = "MSWC.Tools" rtyBilesenler(46) = "MSXML.DomDocument" rtyBilesenler(47) = "MSXML2.DOMDocument" rtyBilesenler(48) = "MSXML2.DOMDocument.3.0" rtyBilesenler(49) = "Msxml2.FreeThreadedDOMDocument.3.0" rtyBilesenler(50) = "MSXML2.ServerXMLHTTP" rtyBilesenler(51) = "MSXML2.ServerXMLHTTP.3.0" rtyBilesenler(52) = "MSXML2.XSLTemplate" rtyBilesenler(53) = "Persits.Grid" rtyBilesenler(54) = "Persits.Jpeg" rtyBilesenler(55) = "Persits.MailSender" rtyBilesenler(56) = "Persits.Upload" rtyBilesenler(57) = "Persits.Upload.1" rtyBilesenler(58) = "Persits.UploadProgress" rtyBilesenler(59) = "POP3svg.Mailer" rtyBilesenler(60) = "Scripting.Dictionary" rtyBilesenler(61) = "Scripting.FileSystemObject" rtyBilesenler(62) = "Scriptlet.TypeLib" rtyBilesenler(63) = "SMTPsvg.Mailer" rtyBilesenler(64) = "SOFTWING.AspTear" rtyBilesenler(65) = "VBScript.RegExp" rtyBilesenler(66) = "WinHttp.WinHttpRequest.5.1" rtyBilesenler(67) = "WScript.Network" rtyBilesenler(68) = "WScript.Shell" Response.write("<b>Yüklü Bileşenlerin Listesi :</b><b*r />") On Error Resume Next For x=1 To Ubound(rtyBilesenler) Set obj = Server.CreateObject(rtyBilesenler(x)) if err.number = 0 Then Set obj = nothing Response.write(rtyBilesenler(x) & "<b*r />") End if err.clear next %>
Not : <b*r /> aradaki "*" karakterini kaldırın aksi halde bileşenler bir madde misali alt alta değil de sayfanın solundan sağına doğru uzunlamasına sıralanır.
Asp'de String Fonksiyonlar
InStr
Karakter dizilerinin içinde başka bir karakter dizisini veya karakteri sorgulamaya yarayan bir komut olan InStr bulunup bulunmadığını bulunursa kaçıncı karakter veya başlama noktasından itibaren kaçıncı karakterde başladıgına dair bilgileri verir. Örnek ile daha anlaşılır bir şekle getirelim..
Örnek:
<% Degisken = "Acele bir ağaçtır, meyvesi pişmanlık." AranacakStr = "meyve" Kacinci = InStr(Degisken, AranacakStr) Response.Write Kacinci %>Yukarıdaki örnekte ekranımızda görünecek olan sayı 20’dir. "meyve" yazısı Degisken adlı değişkenimizde 20. karakterden itibaren başlamaktadır. InStr'in bir diğer kullanımı ise hangi karakterden sonra başlayacağımızdır.
Len
Bir karakter dizisinin kaç harf veya karakterden olustugunu kısacası uzunluğunu vermektedir.
Örnek 2:
<% Degisken = "Istanbul" Response.Write Len(Degisken) %>
Yukarıdaki örneğimizi çalıştırdığımızda ekranımıza 8 olarak yansıyacaktır.
Ucase
Vereceğiniz bir String'in tüm karakterlerini büyük harfe çevirir. Dikkat etmeniz gereken bir şey burda bu fonksiyonun İngilizce için olduğu, Türkçe’ye özgü ğ,ş,ç,ı gibi karekterlerin büyütülemeyeceğidir.
<% YeniString = UCase(Degisken) %>
Örnek 3:
<% Degisken = "Istanbul" YeniString = UCase(Degisken) response.Write(YeniString) %>Yeni String'in değeri: "ISTANBUL" olacaktır..
Lcase
Vereceğiniz bir String'in tüm karakterlerini küçük harfe çevirir. Şöylede denebilir fonksiyonu Ucase’in yaptığının tersini yapar. Yani string içindeki karekterleri tersine çevirir. İngilizce dışındaki karekterleri kapsamaz.
Örnek 4:
<% Degisken = "ISTANBUL" YeniString = LCase(Degisken) response.Write(YeniString) %>Yeni String'in değeri: "istanbul" olacaktır.
LTrim, RTrim, Trim
Belirtilen dizenin baştaki boşlukları (LTrim), sondaki boşlukları (RTrim) veya hem baştaki, hem sondaki boşlukları (Trim) ile temizleyebiliriz.
Örnek 5:
<% Response.Write Trim(" sLayEr ") %>çıktıda sağ ve soldaki boşluklar temizlenir ve sadece sLayEr şeklinde yazar..
Space
İçerisinde vereceğiniz sayı kadar boşluk olan boşluk oluşturur.
Örnek 6:
<% Bosluk = Space(15) %>
Bosluk değişkenin değeri " " (15 boşluk) olacaktır.
String
İstediğiniz sayıda ve istediğiniz bir karakterle bir String oluşturur.
Örnek 7:
<% YeniString = String(5, "*") Response.Write(YeniString) %>
Örnek7'yi çalıştırdımız zaman YeniString değişkeninin değeri "*****" olacaktır. Ekrana ***** şeklinde 5 adet "*" yazacaktır.
Left and Right
Bir String'in içinde baştan ve sondan verdiğiniz sayıya kadar olan karakterleri verir. Örnek olarak uzun bir text içinde description meta tagı için baştan 250 karekter alıp yazacaksınız.
Örnek 8 Left:
<% Soldanbes = Left("Deli ile çıkma yola, başına getirir belâ", 5) Response.Write soldanbes %>Ekran çıktımız "Deli" şeklinde olacaktır. Birde Right ile bir örnek gösterelim..
Örnek 8 Right:
<% Sagdanbes = Right ("Deli ile çıkma yola, başına getirir belâ", 5) Response.Write sagdanbes %>Burada ki ekran çıktımız ise "belâ" olacaktır. "belâ" 4 karakter ama biz burada 5 dedik sizce neden böyle oldu belâ'dan sonra bir boşluk var ve fonksiyonlarımız bu boşluğuda sayaraktan haraket ediyor.
Mid
Bir String'in içinde başlangıç noktasını ve karakter olarak boyunu verdiğiniz alanda yer alan String'i verir.
Örnek 9:
<% Degisken = "Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur." YeniDegisken = Mid(Degisken, 32, 5) Response.Write YeniDegisken %>Bu sorgudan sonra "ottur" sonucunu alacağız. Burada 32 baslangıç karakterimiz 32. karakterden başlayacak ve 5 karakter yazdıracak.
Replace
Kısaca tanımlamak gerekirse "Replace" degişkende belirli karakterleri başkalarıyla degiştirmemize yarıyor diyebiliriz.
Replace fonksiyonu bir çok yerde yardımımıza yetişir. Örneğin bir formdan alınan içerikte yer alması muhtelemel istenmeyen ifadelerin ayıklanması sağlanabilir. HTML taglerinin kullanılması önlenebilir. Ve daha bir çok yerde REPLACE size büyük fayda sağlayacaktır.
Örnek 10:
<% Degisken = "Dilin cismi küçük, cürmü büyük." YeniDegisken = Replace(Degisken, "ük", "ükmüş") Response.Write YeniDegisken %>Ekran çıktımız "Dilin cismi küçükmüş, cürmü büyükmüş." şeklinde olacaktır.
Asp'de If Döngüsü
ASP'de genelde sık sık kullanılan bir komuttur. Bu duruma göre hangi işlemin yapılacağını sağlar.
Örnek vermek gerekirse..
<% if islem then 'yapılacak işlemler end if %>gibi kullanılmaktadır burada "islem" yazan yere koyulmuş olan şart gelmektedir. Eğer değilse gibi kullanmak için;
<% if islem then 'yapılacak işlemler else 'değilse buradaki işlemler end if %>bu kod yeterli olucaktır. Tabi ihtimalleri arttırmamız mümkün..
<% if islem then 'yapılacak işlemler elseif islem2 then 'islem2 doğruysa yapılacak işlemler else 'hiç biri değilse buradaki işlemler yapılacak end if %>gibi diyebiliriz..
Burada kullanılan elseif gibi çok fazla olasılık yapılabilir. Kullanılan bu If'li döngülerde eğer 2 şarta'da uygun ise diye yaptırmak için <% if islem1 and islem2 then %> gibi bir ifade kullanılabiliriz..
If'li döngüsünün kullanılımı ile ilgili olarak bir yaş örneği yapalım..
Örnek:
<% yas=23 if yas <0 Then 'Eğer yaş 0'dan küçük ise - değerlerinde ise doğmamış.. response.Write("Doğmamış") elseif yas >=0 and yas <=6 Then 'Eğer yaş 0'a eşit, 0'dan büyük ve 6'dan küçük, 6'ya eşit ise Bebek.. response.Write("Bebek") elseif yas >6 and yas <18 Then 'Eğer yaş 6'dan büyük ve 18'den küçük ise Çocuk.. response.Write("Çocuk") elseif yas >=18 and yas <=25 Then 'Eğer yaş 18'e eşit, 18'den büyük ve 25'e eşit ise Genç.. response.Write("Genç") elseif yas >25 and yas <=50 Then 'Eğer yaş 25'den büyük ve 50'ye eşit ise Olgun.. response.Write("Olgun") else 'Eğer yaş yukarıda belirtilmiş olan yaşların hiç birine eşit değilse kısaca 50'den büyük ise Yaşlı.. response.Write("Yaşlı") End if %>
Yukarıdaki örneğin içerisinde gerekli açıklamaları yaptım fakat kısaca söylemek gerekirse..Yaş;
"-" ve "0" arası ise Doğmamış..
"0" ve "6" arası ise Bebek...
"6" ve "18" arası ise Çocuk..
"18" ve "25" arası ise Genç..
"25" ve "50" arası ise Olgun..
"50" den büyük ise de Yaşlı çıktısını vericektir..
ASP'de Değişken Tipini Çevirmek ( Convert )
ASP içerisinde bazen bir değişken tipini başka bir değişken tipine dönüştürmeye ihtiyaç duyabiliriz. Örneğin string olarak elimizde bulunan 2 sayı değişkeninin değeri sayi1="22″ ve sayi2="5" olsun bu iki değişkeni toplama işleminde kullanmak istiyoruz. Ama değişken string olduğu için sağlıklı olmayacaktır. Öncelikle asp bu string ifadenin bir sayı yani integer değer olduğunu öğrenmek zorundadır. Peki bunu nasıl yapıyoruz. Cint(sayi1) komutuyla gelen değişkeni sayıya yani integer değişkenine dönüştürebiliriz. Bu kodun açılımı Convert Integer komutudur. Ufak bir örnek ile bunu gösterelim..
Örnek1:
<% Dim sayi1,sayi2,toplam 'değişkenleri tanımladık.. sayi1= "22" 'sayi1'e 22 değerini atadık.. sayi2= "5" 'sayi2'ye 5 değerini atadık.. toplam=sayi1+sayi2 'sayi1 ile sayi2'deki değerleri topladık Response.Write (toplam) %>
Örnek1'de 3 adet değişken tanımlanmış sayi1,sayi2 ve toplam diye sayi1 değişkenine 22 değeri sayi2 değişkenine ise 5 değeri atanmış ve toplam değişkenine ise sayi1 ile sayi2'yi toplaması söylenmiş.. yanlız buraya dikkat 22 ve 5 bize göre birer sayı öyle değil mi fakat burada olaya Asp derleyicisinin gözü ile bakmak gerekirse 22 ve 5 birer string sayı değil..
Neden peki değerlerin her ikisi de " " içerisine girildiğinden dolayı bunların sayı yani integer olduğunu söyleyemeyiz.. Bu yüzden yukarıdaki örneğimizde istenilen sonuca varılamayacıktır.
Ekran çıktısı sayi1+sayi2=27 olması gerekirken bize 225 sonucunu vericektir. Bu iki değişkeni toplamak yerine yan yana yazdıracaktır.. Burada Convert Integer'ı kullanacağız sayi1=Cint(sayi1) ve sayi2=Cint(sayi2) şeklinde bu stringleri integera çevireceğiz..
Örnek2:
<% Dim sayi1,sayi2,toplam 'değişkenleri tanımladık.. sayi1= "22" 'sayi1'e 22 değerini atadık.. sayi2= "5" 'sayi2'ye 5 değerini atadık.. sayi1=Cint(sayi1) sayi2=Cint(sayi2) toplam=sayi1+sayi2 'sayi1 ile sayi2'deki değerleri topladık Response.Write (toplam) %>
İşte şimdi istenilen sonuc elde edilebilir.. Birde buna tarih ile örnek verelim.. Zaten Convert işleminde en çok kullanılan Cint (Convert Integer) ve Cdate'dir.
Örnek3:
<% Dim date,gun,saat date= "19 Mart 2010" gun= " Cuma " saat=time Response.Write (date & gun & saat) %>
Yukarıdaki örneği bi inceleyin ne gördünüz tarihi string olarak atadım 19 Mart 2010 diye ve çıktıda aynı şekilde olacaktır.. Fakat bu şu şekilde olmalıydı 19.03.2010 bunun bir tarih olduğunu derleyicimize bildirmemiz gerekiyor..
Örnek4:
<% Dim date,gun,saat date= "19 Mart 2010" gun= " Cuma " saat=time date=Cdate(date) Response.Write (date & gun & saat) %>
İşte şimdi oldu... Fakat 19.03.2010 Cuma gibi deil de biz bunu 19 Mart 2010 Cuma şklinde yazdırmak istiyoruz..o halde şöyle yapabiliriz..
Örnek5:
<%=FormatDateTime(Date(),vblongdate)%>
<%= %> Response.Write ile aynı işlevi görmekteydi..
Ccur (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Currency veri tipine dönüştürür.
Cdbl (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Double veri tipine dönüştürür.
Cint (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Integer veri tipine dönüştürür.
Clng (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Long veri tipine dönüştürür.
CVar (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Variant veri tipine dönüştürür.
CBool (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Booolean veri tipine dönüştürür.
CByte (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Byte veri tipine dönüştürür.
CDate (ifade) :Parantez içinde verilen ifadeyi Date veri tipine dönüştürür.
CStr(ifade) : Parantez içinde verilen ifadeyi integer alt tipine dönüştürür
ASP'de Değişken Tanımlama
Asp'de değişken tanımlarken "Dim" ifadesini kullanıyoruz.. Fakat değişkenleri tanımlarken bunların sayı ile başlamamasına dikkat edelim.. Örneğin; 1sayi,2sayi yanlış.. Doğrusu sayi1,sayi2 şeklinde olmalıdır.. $ <== işareti ile başlayan bir değişken de tanımlayamıyoruz..Matematikte kullandığımız mod ve ingilizce kelime olan not (olumsuz)'ıda değişken olarak kullanamıyoruz.. Çünkü bunların asp'de farklı anlamları bulunmaktadır.. Değişkenleri tanımlamaya başlayalım
Örneğin ; Dim değişken1,değişken2,vs.... şeklinde
Bunu basit bir örnek ile anlatalım sayi1,sayi2,toplam,cikar ve sonuc diye 5 adet değişkenimiz olsun sayi1'e 25 değerini sayi2'ye 35 değerini toplam sayi1+sayi2=toplam-cikarc ile de sayi1 ve sayi2'nin toplamında elde edilen ve toplam değişkenine atanan değerden cikar değişkenini yani 40'ı çıkartıyoruz
Toparlamak gerekirse sayi1+sayi2=toplam-cikar=sonuc=??
Örnek1:
<% Dim sayi1,sayi2,toplam,cikar,sonuc 'değişkenleri tanımladık.. sayi1=25 'sayi1'e 25 değerini atadık.. sayi2=35 'sayi2'ye 35 değerini atadık.. cikar=40 'cikar'a 40 değerini atadik.. toplam=sayi1+sayi2 'sayi1 ile sayi2 değişkenimizi topladık.. sonuc=toplam-cikar 'toplamdan 40'ı çıkardık.. Response.Write(sonuc)'ve sonucu ekrana yazdırdık.. %>
Burada Response.Write(sonuc) yerine <%=sonuc%> diyebilirdik..
Dim olmadan da değişken tanımlayabiliriz Dim sayi1,sayi2,toplam,cikar,sonuc demeden direkt olarak değişken=değer şeklinde sayi1=25 gibi de değişken tanımlayabiliriz..
Örnek2:
<% sayi1=25 'sayi1'e 25 değerini atadık.. sayi2=35 'sayi2'ye 35 değerini atadık.. cikar=40 'cikar'a 40 değerini atadik.. toplam=sayi1+sayi2 'sayi1 ile sayi2 değişkenimizi topladık.. sonuc=toplam-cikar 'toplamdan 40'ı çıkardık.. Response.Write(sonuc)'ve sonucu ekrana yazdırdık.. %>
Fakat bu kullanım şekli kodlarımızın karışmasına veya gereksiz, geçersiz değişken tanımlamamıza neden olabilir. İşte bu karışıklığı engellememiz ve daha düzenli kod yazmamız için Option Explicit ifadesini kullanıyoruz. Option Explicit değişken tanımını zorunlu kılmak için kullanılan bir keyword'dür.. ve kullanımı ise HTML kodlarının en üstü <%@LANGUAGE="VBSCRIPT" CODEPAGE="65001"%> 'in ise bir alt satırına <%OPTION EXPLİCİT%> şeklinde yazılır.. Derlemek gerekirse ;
<%@LANGUAGE="VBSCRIPT" CODEPAGE="65001"%> <%OPTION EXPLICIT%>
Option Explicit kodunu örnek2'de kullanırsak bize "Değişken Tanımsız "sayi1" " hatasını verir.. Neden peki sayi1??? sayi2, toplam veya cikar değil çünkü sayi1 ilk değişkenimiz olduğu içindir.. Her neyse Option Explicit'i örnek1'de kullanılacak olursanız herhangi bir hata mesajı ile karşılaşmazsınız.. Şimdi yukarıdaki örneğimizi biraz daha zorlaştıralım ve şu şekilde bir çıktı alalım..
1.sayı 25 ve 2.sayı 35'in toplamı = 60'dır. Çıkan sonuçtan 40'eksilir ise sonuç 20'dir. şeklinde ekrana yazdıralım. Fakat burada 25,35,60 ve 20 sayıLarını değişkenlerden atayacağız.. Response.Write("string" & integer & "string" & integer vs...)
Örnek3:
<% Dim sayi1,sayi2,toplam,cikar,sonuc 'değişkenleri tanımladık.. sayi1=25 'sayi1'e 25 değerini atadık.. sayi2=35 'sayi2'ye 35 değerini atadık.. cikar=40 'cikar'a 40 değerini atadik.. toplam=sayi1+sayi2 'sayi1 ile sayi2 değişkenimizi topladık.. sonuc=toplam-cikar 'toplamdan 40'ı çıkardık.. Response.Write("1.sayı " &sayi1& " ve 2.sayı " &sayi2& "'in toplamı = " &toplam& "'dır. Çıkan sonuçtan " &cikar& "'eksilir ise sonuç " &sonuc& "'dir.") %>
Response.Write("1.sayı " &sayi1& " ve 2.sayı " &sayi2& "'in toplamı = " &toplam& "'dır. Çıkan sonuçtan " &cikar& "'eksilir ise sonuç " &sonuc& "'dir.")
Bakın 1.sayı bir string alfasayısal yani karakterdir integer ise sayısal değerlere denir..
1.sayı = string
sayi1 = bir değişken fakat bu değişkene atanmış olan değer bir sayısal değerdir bu yüzden integer'dır
ve 2.sayı = string
sayi2 = integer
'in toplamı = string
toplam = integer
'dır. Çıkan sonucun = string
cikar = integer
'e bölümüde = string
sonuc = integer
'dir = string
& = ampersand (Asp'de string ile değişkeni birleştirmeye yarıyor )
Son olarak string yazdıracağımız zaman Response.Write("q00qle") veya Response.Write "q00qle" veyahut <%="google"%> gibi...
Değişken yazdıracağımız zaman ise Response.Write(degisken_adi) veya Response.Write degisken_adi veyahut <%=degisken_adi%>
String + Değişken yazdıracaksak (ampersand) ==> & ile birleştiriyoruz.. Response.Write("q00qle " °isken_adi) veya Response.Write "q00qle " °isken_adi
veyahut <%="q00qle " °isken_adi%>
Şunu unutmamak gerek string yazdırmak istiyorsak " " (çift tırnak aç string çift tırnağı kapat) içerisine stringimizi yazıyoruz ama yok değişkeni yazdıracak isek " " (çift tırnak) açıp kapamıyoruz.. Aksi takdirde ekrana yazdıracağınız değişken kendisine atanmış olan değeri deilde string şeklinde yani karakter olarak çıktı vericektir.. Ek olarak aklıma gelmişken belirtmemde fayda olucağını düşünüyorum matematikten de bilinir ki işlemlerin öncelik durumları vardır. Çarpma ve bölme toplama ve çıkarmaya göre öncelikli olduğu için ilk o işlemler yapılır. Bu nedenle toplu işlemlerde öncelik operatörlerinden faydalanmanız gerekir.
Örnek:
a = 4*5+2
şayet 4*5 = 20 ve 20+2 = 22 sonucunu elde ederiz.
fakat 5+2 = 7 ve 7*4'den ise 28 sonucu çıkar.
her ikiside doğru gibi gözüksede biz işlemimizde öncelikle 5 ile 2'yi toplatmak istiyorsak sonuç olarak 28 çıkacaktır. Bu nedenle böyle durumlarda önceliklerden yararlanıyoruz..
IIS Kurulumu
Bu yazımızda ASP yi windows serverımız varmış gibi kendi bilgisayarımızda bir server oluşturarak, local de ASP sayfalarımızı çalıştıracağız.
Bunun için microsoft bize IIS (Internet Information Services) adlı eklentiyi işletim sistemine eklemiş ve bize sadece yüklemesi kalıyor.
Windows XP home editionlar da bu eklenti malesef bulunmuyor. Evet IIS'in kurulumuna geçelim
Öncelikle , Denetim Masası -> Program ekle ve kaldır -> Windows Bileşenlerini ekle/kaldır -> Internet Information Services(IIS)
işaretleyip eğerki işletim sisteminiz orjinal ise ileri diyerek IIS'i yüklemeye geçebilirsiniz fakat işletim sisteminiz orjinal değil ise Windows XP Cd'nizi taktıktan sonra ileri diyerek yükleme işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Artık C:\ de Inetpub adlı bir dosya oluşacak ve içerisinde AdminScripts, iissamples, mailroot ve wwwroot adlı 4 adet klasör oluşacaktır. Biz ASP projelerimizi çalıştırmak için wwwroot klasörü içerisine aktaracağız ve http://localhost/sayfamizin_adi.asp şeklinde hazırlamış olduğumuz ASP uzantılı sayfaları çalıştırabileceğiz.
Default olarak IIS 80 portunu kullanır.